SPERMLERİ DURDURAN ÇÖZÜM
Hormonlu spiral; küçük, yumuşak, T şeklinde, içindeki haznesinde kadınlık hormonu olan progesteron içeren bir doğum kontrol yöntemidir ve doktor tarafından rahim içine yerleştirilir. Hormonlu spiral, rahim içine sürekli düşük dozda progesteron salgılayarak etki eder. Rahim ağzındaki mukus tabakasını kalınlaştırarak spermlerin hareketini zorlaştırır ve yumurtaya erişmelerini engeller, ayrıca rahmin iç katmanını inceltir. Etkisi %99.8 kadar yüksektir ve geri dönüşlü bir doğum kontrol yönteminden beklenebilecek en yüksek etkililiği sağlar. Hormonlu spiralin size uygun olup olmadığını doktorunuza danışabilirsiniz.[1],[5]
UYGULAMA ŞEKLİ
Hormonlu spiral uygulaması için tek yapmanız gereken doktorunuza bu yöntemin sizin için uygun olup olmadığını sormaktır. Hormonlu spiral doktorunuz tarafından uygulandıktan sonra 5 yıl süreyle doğum kontrolü sağlar. Hormonlu spiral çıkartıldıktan sonra herhangi bir yöntem uygulamamış olan bir kadın kadar hızlı gebe kalabilirsiniz.[1]
ARTI VE EKSİLERİ[1],[5]
- Beş yıl süreyle etkilidir, ancak istendiği zaman çıkartılabilir
- Yüksek etkililiğe sahiptir
- Cinsel ilişkinin doğal akışında olmasını, kesilmemesini sağlar
- Aşırı adet kanamalarında ve adet sancısında azalma sağlar
- Bazı kadınlarda adet kanamaları daha hafif ve daha seyrek hale gelir, bu sayede kansızlık riski azalır
- 5 yıl kadar uzun süreli koruyucu etki isteyen kadınlar için uygundur
- Emzirirken kullanılabilir
- Hormonlu spiral çıkartıldığı zaman doğurganlık normal düzeyine döner
- Bir hekim tarafından uygulanması ve çıkartılması gereklidir
- İlk 6 ay düzensiz kanama ve lekelenme görülebilir
- Bazı kadınlarda spiral takıldıktan sonra baş ağrısı ve göğüslerde hassasiyet olabilir
- Takılma sırasında ufak bir enfeksiyon riski bulunur
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz
UZMANINDAN DİNLEYİN
SIK SORULAN SORULAR
Kadınların çoğu hormonlu spiral takılmasını ağrısız veya hafif ağrılı olduğunu belirtmektedir. Bazı kadınlar spiral takıldıktan sonra ağrı ve baş dönmesi hissedebilir, ancak bu durum kısa sürede iyileşir. Takılmadan önce bir ağrı kesici ilaç alınabilir veya rahim ağzına lokal anestezi uygulanabilir, yani rahim ağzı uyuşturulabilir.[1],[5],[17]
Hormonlu spiralin bu amaçla kullanımı araştırılmamıştır.[3]
Hormonlu spiral doktorunuz tarafından uygulanır ve doğru yerleşimde olduğu kontrol edilir. Çok nadir olarak adet sırasındaki rahim kasılmaları spiralin yerinden kaymasına neden olabilir. Bu durumda spiralin çıkartılması gerekir. Çok çok nadir olarak da spiral rahim duvarını delerek karın içine geçebilir. Hormonlu spiral takılı iken beklenmedik bir kanama, ağrı veya rahatsızlık hissedilirse en kısa sürede doktora başvurulması gerekir.[1],[18]
Cinsel ilişki sırasında siz veya partneriniz hormonlu spirali hissedemezsiniz. Böyle bir durum olursa o sırada cinsel ilişkiden kaçınmalısınız ve spiralin yerinde olup olmadığını saptamak için doktora başvurmalısınız.[18],[19]
Spiral rahim boşluğuna yerleştirilen, ufak, plastik, T şekilli, bakır kaplı bir doğum kontrol gerecidir. Hormonlu spiral ise iki bileşenden oluşur: T şekilli, plastik kısım ve kadınlık hormonu olan progesteronu içeren ve yavaşça salınmasını sağlayan silindir kısım. Spiral ve hormonlu spiral farklı özelliklere sahiptir ve farklı şekillerde etki ederler. Hormonlu spiral adet kanamalarında azalma sağlama avantajı sunar. Sizin için hangisinin daha uygun olduğunu doktorunuza danışabilirsiniz.[1],[5],[18]
Adet kanamaları sırasında ped kullanılması önerilir. Tampon kullanıyorsanız hormonlu spiral takıldıktan sonraki ilk ay pedlerinizi daha sık değiştirmelisiniz.[18],[19]
Hormonlu spiralden salınan kadınlık hormonu progesteron rahim iç yüzeyinin incelmesini sağlar. Bu nedenle adet kanamaların süresi ve miktarı azalır, hatta hiç kanama olmayabilir. Hormonlu spiral ilk kez takıldığında rahim iç katmanı henüz incelmediği için lekelenme şeklinde ara kanamalar olabilir. Bu durum genellikle birkaç ay içinde ortadan kalkar. Lekelenmeler devam ederse, başka bir neden olup olmadığının saptanması için doktorunuza baş vurmanız gerekir.[1],[18],[20]
Spiraller adet kanamasının miktarında artışa ve kanama süresinde uzamaya neden olabilir.[1]
Hormonlu spiral önerilen kullanım süresi olan 5 yıl boyunca takılı kalmalıdır. Bu süreden sonra yeni bir hormonlu spiral takılması gerekir. Bu doğum kontrol yöntemini kullanmaktan memnunsanız ve daha uzun sürelerle devam etmek istiyorsanız doktorunuza bu yöntemle devam etmek istediğinizi söyleyebilirsiniz.[18]
Referanslar
1. WHO Family Planning. A Global Handbook for Providers. 2011.
5. NHS. Your Guide to Contraception. 2012.
17. Forouhari S, et al. Analgesia and anesthesia during IUD insertion: local anesthetics. Int Elec J Med. 2014;3(1):25-38.
18. Levonorgestrel salgılayan rahim içi sistem kısa ürün bilgisi ve kullanma talimatı.
19. Intra-Uterine Devices (IUDs). https://youngwomenshealth.org/2012/08/02/iud/, Erişim tarihi: 21.8.2019.
20. Bastianelli C, et al. Different bleeding patterns with the use of levonorgestrel ıntrauterine system: are they associated with changes in uterine artery blood flow? BioMed Research International 2014, Article ID 815127.
