GEBELİK TESTİ
- Gebelik testlerinde idrardaki hormon düzeyi ölçülür.[33]
- Gebelik testlerinin çoğu adet gecikmesinin ilk gününden itibaren sonucu gösterir.[33]
- Daha önce yapılan testler doğru olmayabilir.[33]
- Adetleriniz düzenli değilse, test korunmasız bir ilişkiden itibaren 3 hafta (21 gün) geçtikten sonra sonuç verebilir. Hiçbir test mükemmel değildir, gebe olduğunuzu düşünüyorsanız testi yaptıktan sonra doktora başvurmanız doğru olur.[33]
- Adet gecikmesi pek çok nedene bağlı olabilir, hemen paniğe kapılmayın ve ani kararlar vermeyin.[34]
AYRINTILI BİLGİLER
Hamile miyim?
Gebelik testlerinde idrarınızda sadece gebelik döneminde çıkan hormonların düzeyi ölçülür. Çoğu test adet gecikmesi olduğu günden itibaren doğru sonuç verir, ancak her kadının adeti o kadar düzenli değildir ve korunmasız bir cinsel ilişkiden sonraki 3. haftada da test yapılabilir.[33]
Test pozitif çıkarsa…
Testin pozitif olması hamile olduğunuz anlamına gelir. Ancak testler %100 doğru olmayabilir, sonuç pozitif olsa bile mutlaka doktorunuza giderek hamile olup olmadığınızı kesinleştirmeli ve daha sonra ne yapacağınız konusunda öneriler almalısınız.[33]
- Hamilelik haberine herkes farklı tepkiler verir. Haberi aldığınızda sakın paniğe kapılmayın![36]
- Haberi aldıktan sonraki kararlarınız çok önemli ve bu kararı alırken kendinizi yalnız hissetmemelisiniz. Partneriniz, arkadaşlarınız, aileniz ve doktorunuzla konuşabilirsiniz.[33],[36]
- Yakınlarınızdan destek ve bu konudaki önerilerini isteyin, ancak istemediğiniz ve sonra pişman olabileceğiniz bir karar almanız için size baskı yapmalarına da izin vermeyin.[36]
ŞİMDİ NE YAPMALI?
Hamile kalma haberini sevinçle karşılamış olabileceğiniz gibi bu haber sizi çok korkutmuş veya üzmüş de olabilir. Bu durumda da seçeneksiz olmadığınızı bilin:[33]
- Bebeği doğurmaya karar verebilirsiniz
- Hamileliği sonlandırabilirsiniz
Sizin için en doğru kararı alırken yeterince düşündüğünüzden emin olun, ama kararı da geciktirmeyin. Bu sizin kararınız ve çevrenizdekilerin size baskı yapmasına izin vermemelisiniz. Sakin olun, doktorunuzla, partnerinizle, ailenizle ve arkadaşlarınızla konuşarak sizin için en doğru kararı aldığınızdan emin olun. Doktorunuz karar aşamasında ve aldığınız kararda her zaman size yardımcı olacaktır. Yeterince bilgilenerek sağlığınızı koruma devam edin.[33],[36]
Gebeliği sürdürmeye karar verirseniz
Gebeliği sürdürmeye ve bebeğinizi doğurmaya karar verirseniz hamilelik bakımı ve kontrollerine başlamanız gerekir. Doktorunuz hamilelik döneminde uygulamanız gereken sağlıklı beslenme, egzersiz, folik asit kullanımı konusunda önerilerde bulunacak; sigara ve alkol kullanılmaması gerektiğini söyleyerek, sizi hamilelikte kullanılabilecek ilaçlar konusunda bilgilendirecek ve yapılması gereken testleri anlatacaktır.[36],[37]
Bebeğin bakımı konusunda endişeleriniz olabilir. Bu durumda partneriniz, aileniz ve arkadaşlarınız size destek olabilir ve kendinize de biraz zaman ayırabilmenizi sağlayabilirler. Doktorunuz da önerilerde bulunacaktır. Çevrenizde bulunan yeni anne olmuş kadınlarla tanışıp arkadaşlık etmeniz de gereksindiğiniz desteğe katkıda bulunabilir.[38]
Kürtaj
Yasal sınırlar içerisinde uygulanan kürtaj ile gebeliğin sonlandırılması mümkündür. Şu anda bir bebeğiniz olması sizin için uygun değilse kürtaj kararı alabilirsiniz. Kürtajın gebelik ilerlemeden yasal sınırlar dahilinde yani 10 haftadan önce uygulanması gerektiği için gecikmeden doktorunuza başvurmalısınız. En önemlisi bu kararı geciktirmemeniz.[33],[39]
Kürtaj işlemi gebeliğin ne kadar erken döneminde yapılırsa o kadar güvenli olur. Kürtaj olmanız gelecekteki gebe kalabilmeniz ve gebeliğinizin sağlıklı bir şekilde geçmesi açısından çoğunlukla risk oluşturmaz. Kürtaj sırasında tehlikeli bir durumla karşılaşma riski düşüktür, ancak özellikle gebelik ilerledikçe tüm tıbbi girişimlerde olduğu gibi bazı riskler bulunur. Çok nadir olarak ciddi sorunlarla karşılaşılır. Karşılaşılabilen sorunlar arasında depresyon, rahim ağzının, rahmin ve komşu organların hasar görmesi ve aşırı kanama yer alır.[40],[41]
Kürtajdan sonra farklı hisler oluşabilir. Bazı kadınlar kendilerini çok üzgün hissedebilirler, ancak çoğunlukla uzun süren psikolojik sorunlar görülmez.[41]
Ancak, öncelikle doktorunuzla sizi istemediğiniz bir gebeliğe karşı koruyacak, zararı olmayan ve etkili doğum kontrol yöntemleri hakkında konuşmalısınız.[1],[3]
GEBE KALMAMAK İÇİN
- Doktorunuza sizin için en uygun olan, güvenilir doğum kontrol yöntemlerini danışın.[1],[5]
- Anketimizi yapın ve doktorunuza gitmeden önce konuyla ilgili bilgiler edinin.
KENDİNİZİ KORUYUN
Bir kazadan kıl payı mı kurtuldunuz ya da gebeliğe karşı ek önlemler almaya mı gereksiniminiz var? Yapacağınız en iyi şey doğum kontrolü hakkında yeterince bilgi sahibi olmak. Bulunan doğum kontrol yöntemlerini öğrenin. Cinsellik ve doğum kontrolü konularında açıkça konuşun. Ne kadar bilgili olur ve güvenli bir şekilde konuşursanız gerek duyduğunuz yanıtları alma şansınız artar ve kendinizi istenmeyen durumlarda bulmazsınız. Bu site bilgilenmek için mükemmel bir başlangıç noktası, ancak karar vermek için doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin.[1],[3]
EFSANE VE GERÇEK
SIK SORULAN SORULAR
Hormonal yöntemler emzirme döneminde de kullanılabilir, ancak tüm yöntemler uygun değildir. Östrojen içeren yöntemler süt üretimini etkileyebileceği için kullanılmamalıdır. Öte yandan progesteron uygun bir seçenektir. Özellikle hormonlu spiral şeklindeki sadece bölgesel etki sağlayan hormonal yöntemler tercih edilir. Anne sütünün miktar ve içeriği etkilenmez. Her ay veya 3 ayda bir yapılan doğum kontrol iğneleri, sadece progesteron içeren mini haplar ve deri altına uygulanan implantlar da emziren anneler için uygun seçeneklerdir. Daha fazla bilgi için doktorunuza danışabilirsiniz.[1],[3]
Gebeliğin ilk dönemlerinde, rahim kasılmaları hormonal değişikliklerle idare edilen normal değişiklikleri yansıtabilir; gebeliğin ileri dönemlerinde ise büyüyen rahimle ilişkili olabilir. Krampların önceki gebeliklerden farklı olması, şiddetlenmesi veya kanamayla birlikte oluşan kramplar dış gebeliği, düşük tehdidini veya düşüğü işaret edebilir.
Gebelikte bulantı, kusma, karın genişlemesi, dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, sık idrara çıkma, çarpıntı, nabız hızlanması, göğsün şişmesi (özellikle nefes alırken), ayak bileklerinde şişme ve nefes daralması gibi farklı fiziksel etkiler oluşması da normaldir.[4].[29]
Rahim yaklaşık 6 hafta sonra gebelik öncesindeki boyutuna iner. Bu küçülme döneminde rahimde kadınların özellikle emzirme sırasında hissedebileceği kasılmalar oluşabilir.[48],[49]
Gebeliğin ilk belirtisi genellikle adet gecikmesi şeklindedir. Ancak adetleri düzenli olmayan kadınlar gecikmeyi fark edemeyebilir. Bu süre içerisinde sık idrara çıkma, aşırı yorgunluk, bulantı ve/veya kusma ve göğüslerde dolgunluk hissi olabilir. Bütün bu belirtiler normaldir. Gebelik testlerinin çoğu döllenme olduktan sonraki 9-12. günlerden itibaren doğru sonuç vermekte ve eczanelerde yaygın olarak bulunmaktadırlar. Bu testler aklınızdaki şüpheleri cevaplayabilir. Kan alınarak laboratuvarda yapılan gebelik testi gebeliği döllenmeden 8-11 gün sonra saptayabilmektedir.[34],[35]
Maalesef gebelik çatlakları önlenemez. Bir kadında ne kadar gebelik çatlağı oluşacağı kalıtsal olarak belirlenir. Cilt çatlakları genellikle çok hızlı kilo alma veya zayıflama durumlarında ortaya çıkar. Krem ve jeller bir dereceye kadar faydalı olabilir. Neyse ki, çatlaklar zamanla solar ve inci beyazı bir iz şeklinde kalır, sadece güneş ışınlarında bronzlaşmazlar.[46],[47]
Gebeliğin ilk başlarında yorgunluk hissedilmesi çok normaldir. Yeni gebelikle birlikte vücutta pek çok değişiklik oluşur, bu değişiklikler sırasında yorgunluk hissedilmesi ve fazlaca uyunması normaldir. Yorgunluk hissinin altında gebelikte oluşan kan basıncı ve kan şeker düzeylerinin düşmesi, progesteron hormonuna bağlı sersemlik hali, metabolizma değişiklikleri ve gebelikte kan sulanmasına bağlı olarak oluşan kansızlık yer almaktadır. Kadınlar doktor kontrolleriyle ek bir tetkik gerekip gerekmediğini, gebelik dönemindeki vitamin gereksinimlerini ve/veya ek olarak demir almalarının yarar sağlayıp sağlamayacağını öğrenmelidir.[50]
Emzirirken gebe kalınamayacağına yönelik çok yaygın bilinen bir yanlış bulunuyor (emzirmenin koruduğu düşüncesi pek çok küçük kardeşin doğmasına yol açmış durumda). Emzirme aslında yumurtalama ve döllenmeyi engelleyen bir etkiye sahip, ancak emzirme sırasında ne zaman yumurtalama olacağını bilmek de mümkün değil. Özellikle doğumdan sonra ilk kez adet görecek olan kadınlar ne zaman yumurtalayacaklarını hiç bilemiyor.[5],[51]
Bebeğe katı gıdalar verilmeye başlandıktan sonra (anne sütüne ek olarak ek besinler verildiğinde) yumurtlama olasılığı yükseliyor ve gebe kalınabiliyor. Böyle bir risk almak istemiyorsanız, emzirdiğiniz süre boyunca doğum kontrolü uygulamalısınız. Emzirme döneminde hangi yöntemi uygulayabileceğinizi size doktorunuz söyleyecektir.[5],[51]
Referanslar
1. WHO Family Planning. A Global Handbook for Providers. 2011.
3. Department of Health South Africa. National Contraception Clinical Guidelines. 2012.
4. Demir C ve ark. Ed. İtil İM. Oral Kontrasepsiyon Kılavuzu. 2012.
5. NHS. Your Guide to Contraception. 2012.
16. Dresden D. Can you get pregnant on your period? https://www.medicalnewstoday.com/articles/324829.php, Erişim tarihi: 20.8.2019.
33. Doing a pregnancy test. https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/pregnancy-test/, Erişim tarihi: 22.8.2019.
34. Should you take a pregnancy test? 10 signs. https://www.medicalnewstoday.com/articles/323135.php, Erişim tarihi: 22.8.2019.
35. Your cycle. https://www.healthline.com/health/womens-health/why-is-my-period-late, Erişim tarihi: 22.8.2019.
36. Finding out you're pregnant. https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/finding-out-pregnant/, Erişim tarihi: 22.8.2019.
37. Your antenatal care. https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/antenatal-midwife-care-pregnant/, Erişim tarihi: 22.8.2019.
38. A guide for first-time parents. https://kidshealth.org/en/parents/guide-parents.html, Erişim tarihi: 22.8.2019.
39. T.C. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı. Türkiye Kürtaj Mevzuatı. https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tacese/yuklemeler/turkiye_kurtaj_mevzuati_tartismali_konular.pdf, Erişim tarihi: 22.8.2019.
40. Abortion. https://www.nhs.uk/conditions/abortion/, Erişim tarihi: 22.8.2019.
41. Abortion. Emotional side effects. https://americanpregnancy.org/unplanned-pregnancy/abortion-emotional-effects/, Erişim tarihi: 22.8.2019.
46. 6 skin problems that can develop during pregnancy. https://utswmed.org/medblog/pregnancy-rash-skin-conditions/, Erişim tarihi: 22.8.2019.
47. Which skin conditions occur during pregnancy? https://www.medicalnewstoday.com/articles/305605.php, Erişim tarihi: 22.8.2019.
48. Uterus size during pregnancy. https://americanpregnancy.org/while-pregnant/uterus-size-during-pregnancy/, Erişim tarihi: 22.8.2019.
49. Your body after baby: the first 6 weeks. https://www.marchofdimes.org/pregnancy/your-body-after-baby-the-first-6-weeks.aspx, Erişim tarihi: 22.8.2019.
50. Fatigue during pregnancy. https://americanpregnancy.org/your-pregnancy/fatigue-during-pregnancy/, Erişim tarihi: 22.8.2019.
51. What are the disadvantages of using breastfeeding as birth control? https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/breastfeeding/what-are-disadvantages-using-breastfeeding-birth-control, Erişim tarihi: 22.8.2019.
